ابزاری مبتنی بر داده برای بهبود ایمنی انتقال نوزادان در کشورهای با منابع محدود
یک بررسی جدید که یافتههای آن در «ژورنال پزشکی کودکان اروپا» منتشر شده است، چارچوبی جامع و مبتنی بر داده را برای شناسایی و رتبهبندی مهمترین نقاط ضعف در سیستمهای انتقال نوزادان - بهویژه در کشورهایی با منابع مراقبتهای بهداشتی محدود - معرفی میکند.
به گزارش علم خوان، این تحقیق که بوسیله پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است، روشی ساختارمند را برای بهبود نتایج در زمانی که نوزادان بدحال نیاز به انتقال بین بیمارستانها دارند، در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد.
انتقال نوزادان بیمار یا نارس به بیمارستانهای مجهزتر اغلب برای بقا ضروری است. با این حال، در بسیاری از مناطق، این انتقالها به دلیل ارتباطات ضعیف، کمبود تجهیزات و سیستمهای پراکنده پیچیده هستند. این چارچوب جدید به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا مشخص کنند کدام نقصها نیاز فوری به اصلاح دارند.
طراحی و روشهای مطالعه
پژوهشگران از یک رویکرد «روشهای ترکیبی» استفاده کردند که مصاحبههای تخصصی، نظرسنجیها و تجزیه و تحلیلهای پیشرفته پشتیبانی از تصمیمگیری معروف به «تصمیمگیری چند معیاری» (MCDM) را با هم ترکیب میکرد.
آنها به طور خاص سه ابزار تحلیلی را با هم ادغام کردند:
DEMATEL - (آزمایشگاه آزمون و ارزیابی تصمیمگیری) - برای ترسیم روابط علی بین شاخصهای عملکرد.
ANP -(فرآیند شبکه تحلیلی) - برای محاسبه وزن نسبی هر شاخص.
TOPSIS -(تکنیک ترجیح ترتیب بر اساس شباهت به راهحل ایدهآل) - برای رتبهبندی چالشهای عملی بر اساس میزان تأثیر آنها بر نتایج حمل و نقل.
سی و هفت متخصص - از جمله متخصصان نوزادان، پرستاران بخش مراقبتهای ویژه نوزادان، تکنسینهای اورژانس و مقامات بهداشتی - در این مطالعه شرکت کردند.
شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI)
این تیم هشت شاخص کلیدی عملکرد را که کیفیت انتقال نوزادان را تعریف میکنند، شناسایی و وزندهی کرد:
| KPI | وزن |
| کل زمان انتقال | 0.20 |
| مراقبتهای تثبیتکننده قبل از انتقال | 0.18 |
| مرگ و میر در طول یا ظرف 24 ساعت پس از انتقال | 0.16 |
| دستگیری بیمار در حین انتقال | 0.12 |
| قابلیت اطمینان تأمین گاز پزشکی | 0.10 |
| خرابی تجهیزات | 0.09 |
| خارج کردن تصادفی لوله تراشه | 0.08 |
| افت قند خون در حین انتقال | 0.06 |
این معیارها برای ارزیابی چگونگی تأثیر هر چالش سیستمیک بر ایمنی و اثربخشی کلی انتقال استفاده شدند.
پنج چالش مهم
این بررسی بر اساس رتبهبندی کمی (با استفاده از مقیاس «ضریب نزدیکی» از 0 تا 1) نشان داد:
یک- تجهیزات ناکافی یا دارای نقص (CC = 0.858)
دو- سطح مهارت پایین یا ناکافی بودن کارکنان انتقال (CC = 0.845)
سه- عدم وجود یک واحد حمل و نقل متمرکز نوزادان (CC = 0.820)
چهار- ارتباط نامشخص بین بیمارستانها و تیمهای حمل و نقل (CC = 0.717)
پنج- ساختارهای اداری که مانع هماهنگی میشوند (CC = 0.547)
به گفته این پژوهشگران، رسیدگی به این پنج موضوع، بزرگترین دستاوردهای فوری را در ایمنی و کارایی به همراه خواهد داشت.
پیامدهایی برای نظامهای مراقبتهای بهداشتی
این چارچوب « نقشه راهی برای اصلاحات» در شبکههای ارجاع نوزادان، به ویژه در مواردی که منابع محدود هستند، ارائه میدهد. پیشرفتهای کوتاهمدت میتواند بر مدیریت و ارتباطات - مانند ایجاد یک مرکز هماهنگی متمرکز و گزارشدهی استاندارد - متمرکز شود، در حالی که پیشرفت بلندمدت نیازمند سرمایهگذاری در آموزش کارکنان و تجهیزات حمل و نقل قابل اعتماد است.
نتیجهگیری
این تحقیق با ترکیب بینشهای کیفی با مدلسازی کمی، یکی از اولین چارچوبهای جامع مهندسی سیستمها را برای انتقال نوزادان ارائه میدهد. این امر به سیاستگذاران اجازه میدهد تا سرمایهگذاریها را اولویتبندی کنند، مرگ و میر را کاهش دهند و دسترسی عادلانهتر به مراقبتهای اورژانسی نوزادان را تضمین کنند.
این پژوهشگران تأکید میکنند که اگرچه این مدل برای سیستم سلامت ایران توسعه یافته است، اما میتواند برای هر کشوری که به دنبال بهینهسازی خدمات انتقال نوزادان در زمینههای با منابع محدود است، تطبیق داده شود.
منبع خبر: https://link.springer.com/article/10.1007/s00431-025-06523-9#auth-Abbas-Habibelahi-Aff2
ارسال نظر