به گزارش علم خوان، زمین خوردن یک خطر قابل توجه برای سلامت سالمندان محسوب می‌شود و بیشتر این حوادث در موقعیت‌های «دوتکلیفی» رخ می‌دهند – یعنی زمانی که راه رفتن با یک تکلیف شناختی ثانویه ترکیب می‌شود. بنابراین، کاهش تداخل شناختی-حرکتی و نیازهای توجهی در حین راه رفتن، هدف کلیدی در برنامه‌های مؤثر پیشگیری از زمین خوردن و توانبخشی است. تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای با کیفیت بالا (HD-tDCS) یک تکنیک نورومدولاسیون نوظهور است که ممکن است با افزایش کارایی عصبی از این هدف پشتیبانی کند.

یافته‌های این بررسی که بوسیله پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است و در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است، ممکن است پیامدهایی برای پیشگیری از سقوط و توانبخشی در جمعیت‌های سالمند داشته باشد.

مطالعه تصادفی، دوسوکور، کنترل‌شده با دارونمای متقاطع با شرکت ۱۹ بزرگ مسن سالم انجام شد. هر شرکت‌کننده چهار جلسه جداگانه داشت که هر کدام هدف تحریک متفاوتی داشتند: قشر پیش‌پیشانی خلفی-جانبی چپ (DLPFC) ،قشر حرکتی اولیه  (M1)، مخچه یا تحریک ساختگی (دارونما). حداقل یک هفته بین جلسات فاصله وجود داشت.

تحریک با جریان مستقیم فراجمجمه‌ای با کیفیت بالا به مدت ۲۰ دقیقه درهر جلسه اعمال شد.

راه رفتن تحت شرایط تکلیف تکی (فقط راه رفتن) و تکلیف دوگانه (راه رفتن + تکلیف شناختی) اندازه‌گیری شد. پژوهشگران بر سرعت راه رفتن، تغییرپذیری زمان گام، تغییرپذیری طول گام و هزینه‌های تکلیف دوگانه (DTC) (کاهش عملکرد هنگام اضافه کردن تکلیف شناختی) تمرکز کردند.

یافته‌ها نشان داد که  برای هر دو حالت راه رفتن تک تکلیفی و دو تکلیفی، تحریک DLPFC، M1و مخچه به طور قابل توجهی تغییرپذیری زمان گام را در مقایسه با قبل از تحریک کاهش داد. هیچ تغییر قابل توجهی با تحریک ساختگی مشاهده نشد.

تحریک M1 و مخچه به طور قابل توجهی تغییرپذیری اضافی ناشی از تکلیف دوگانه را کاهش داد. همچنین سرعت پس از تحریک DLPFC چپ و M1 به طور قابل توجهی بهبود یافت.

اما برخی از معیارهای راه رفتن مانند طول گام ساده و سرعت کلی راه رفتن بهبود قابل توجهی نشان ندادند.

این مطالعه نشان می‌دهد که تحریک مناطق خاصی از مغز می‌تواند به افراد مسن کمک کند تا وقتی توجهشان تقسیم می‌شود، که یک سناریوی رایج در دنیای واقعی است (راه رفتن هنگام صحبت کردن، فکر کردن و غیره) با ثبات‌ بیشتری راه بروند. از آنجایی که بسیاری از زمین خوردن‌ها زمانی رخ می‌دهد که افراد چندتکلیفی هستند، بهبود در راه رفتن با دو تکلیف از نظر بالینی مرتبط است.

تحریک هر سه ناحیه مغزی هدف یعنی  DLPFC، M1، مخچه اقرات مثبتی را در معیارهای مختلف راه رفتن نشان داد. با این حال، هیچ مکان تحریک واحدی در تمام نتایج به وضوح برتر نبود.

این پژوهشگران به محدودیت‌های کارشان هم اشاره می‌کنند، از جمله اینکه فقط 19 نفر مورد آزمایش قرار گرفتند که تعمیم‌پذیری نتایج را محدود می‌کند، اینکه اثرات بلافاصله پس از تحریک اندازه‌گیری شدند. مشخص نیست که چقدر دوام می‌آورند و اینکه اگرچه چندین ناحیه مغز مفید بودند، اما هیچ ناحیه‌ای در همه معیارها به عنوان بهترین ناحیه شناخته نشد.

آنها می‌گویند برای تنظیم دقیق اینکه کدام ناحیه (یا نواحی) را هدف قرار دهند، تحت چه شرایطی، برای کدام افراد، به کار بیشتری نیاز است

همچنین آنها تاکید می‌کنند با اینکه انجام بررسی در  شرایط آزمایشگاهی راه رفتن به علاوه تکالیف شناختی مفید هستند، باید دید که چقدر از این موارد به بهبودهای واقعی زندگی روزمره (مثلاً زمین خوردن کمتر، تحرک بهتر) تبدیل می‌شوند.

منبع خبر:  https://www.nature.com/articles/s41598-025-17655-1#:~:text=Conclusion,stimulation%20site%20showed%20clear%20superiority.