به گزارش علم خوان، پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و ایران و دانشگاه آزاد اسلامی که این بررسی را انجام داده‌اند، می‌گویند از آنجا که گزینه‌های درمانی در این بیماران کم‌سن همچنان محدود است، تحقیقات فوری در مورد درمان‌های جدید برای آنها ضروری است.

دیابت نوع ۲ یک همه‌گیری خاموش در میان جوانان

این پژوهشگران می‌گویند دیابت نوع ۲ که به طور معمول یک بیماری میانسالی و اواخر عمر در نظر گرفته می‌شود، به طور فزاینده‌ای دارد در نوجوانان و جوانان بروز می‌کند. آنها خاطرنشان می‌کنند که مقاومت فیزیولوژیکی به انسولین در دوران بلوغ، همراه با عوامل ژنتیکی، اپی‌ژنتیکی و سبک زندگی، ممکن است به توضیح افزایش «دیابت نوع ۲ زودرس» (EOT2D) کمک کند

با این حال، به گفته این پژوهشگران این افزایش صرفاً یک تغییر در جمعیت‌شناسی نیست - بلکه ممکن است پیامدهای جدی‌تری را نشان دهد. بر اساس این بررسی دیابت نوع ۲ زوردرس سیر بالینی تهاجمی‌تری نسبت به دیابت نوع ۲ تشخیص داده شده در سنین بالاتر یا دیابت نوع یک دارد.

عوارض زودتر بروز می‌کنند و شدیدتر هستند

این پژوهشگران بر اساس بازبینی بررسی‌های منتشر شده از سال 2018 تا اوایل 2023 در این باره یک الگوی هشدار‌دهنده را شرح می‌دهند:

- در میان بیماران جوان مبتلا به دیابت نوع 2، 37.1٪ رتینوپاتی، 34.8٪ نفروپاتی (عوارض کلیوی)، 34.8٪ نوروپاتی (عوارض عصبی)،53.9٪ فشار خون بالا، 78.7٪ دیس لیپیدمی (بالا بودن چربی‌های خون)‌ و 7.9٪ از قبل بیماری قلبی - عروقی داشتند.

- عوارض میکروواسکولار (رگ‌های کوچک) با گذشت زمان به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد: در یک گروه، 50٪ از جوانان پس از 9 سال بیماری دچار مشکلات میکروواسکولار شدند واین رقم در 15 سال به 80٪ افزایش یافت.

- موارد ابتلای زودرس دیابت نوع ۲ در مقایسه با دیابت نوع 2 دیررس (تشخیص داده شده پس از 40 سالگی) با احتمال بالاتری دچار عوارض میکروواسکولار (رگ‌های کوچک) می‌شدند. بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 زودرس حتی با در نظر گرفتن مدت زمان بیماری رتینوپاتی، نفروپاتی و آسیب عروقی بیشتری داشتند.

- بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ زودرس در مقایسه با دیابت نوع 1 در جوانی یا اوایل بزرگسالی فشار خون، کلسترول، نشانگرهای التهابی، آسیب اعصاب خودکار و میزان چاقی بدتری داشتند.

این بررسی چندین عامل خطرساز را برجسته می‌کند که پیامدهای بدتری را در دیابت نوع 2 زودرس پیش‌بینی می‌کنند: کنترل بد قند خون در درازمدت HbA1c) بالا(، فشار خون بالا، چاقی، جنس  مونث، قومیت‌های خاص (به عنوان مثال اسپانیایی‌تبارها، سیاه‌پوست‌های غیر اسپانیایی) و میزان بالاتر اسید اوریک یا تری گلیسیرید خون.

یک یافته قابل‌توجه این بررسی این بود که  با شروع زودرس دیابت نوع ۲ عوارض اغلب پس از مدت زمان نسبتاً کوتاهی از بیماری ایجاد می‌شوند. به عنوان مثال، یک تحقیق نشان داده بود که نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 2 در طول گذار به سن جوانی دچار ناهنجاری‌های ساختاری قلبی عروقی (به عنوان مثال هیپرتروفی یا بزرگ شدن بطن چپ قلب) شده‌اند.

گزینه‌های درمانی همچنان محدود و اغلب ناکافی هستند

این بررسی تأکید می‌کند که برای کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۲ در حال حاضر فقط سه دسته درمان تأیید شده وجود دارد: متفورمین، انسولین و داروهای آگونیست‌های گیرنده GLP-1مانند لیراگلوتاید.

با این حال، این درمان‌ها اغلب برای کنترل درازمدت قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در مراحل اولیه بیماری کافی نیستند:

- تک‌‌درمانی متفورمین اغلب در کنترل مداوم قند خون شکست می‌خورد و درمان ترکیبی زودهنگام یا شروع درمان با انسولین ضروری می‌شود.

- ترکیب متفورمین با روزیگلیتازون یا تغییرات شدید در سبک زندگی در کارآزمایی‌‌های متعدد میزان شکست درمان را تا حدودی کاهش داد، اما پس از قطع داروی کمکی، فواید آن کاهش یافت.

- در میان عوامل جدیدتر:

امپاگلیفلوزین، یک داروی مهارکننده «هم‌انتقال‌دهنده گلوکز- سدیم»‌ (SGLT2)در یک کارآزمایی بالینی مرحله اول کاهش امیدوارکننده‌ای در میزان گلوکز یا قند ناشتا در بزرگسالان جوان ایجاد کرد، بدون اینکه عوارض جانبی عمده به  وجود آورد.

داپاگلیفلوزین، یک داروی دیگر از همین دسته در کارآزمایی‌های بالینی در افراد 10 تا 24 ساله با کاهش متوسط ​​HbA1c وعوارض جانبی کم همراهی داشت، اما شواهد بیشتری درباره آن مورد نیاز است.

اکسناتاید، یک داروی آگونیست GLP-1 با تزریق هفتگی در نوجوانانی که درمان‌های دیگر در آنها تاثیربخشی کافی نداشت، تحت درمان‌های دیگر بودند، توانست میزان HbA1c  را به میزان متوسطی کاهش دهد.

لیراگلوتاید، یک داروی دیگر از این دسته به همراه متفورمین در نوجوانان از دارونما بهتر عمل کرد و هم HbA1c و هم قند ناشتا را کاهش داد؛ مشخصات عوارض جانبی این دارو هم با دارونما قابل مقایسه بود.

سیتاگلیپتین،یک داروی مهارکننده «دی‌پپتیدیل پپتیداز-۴» (DPP-4) در کارآزمایی در نوجوانان هیچ مزیت قابل توجهی را نسبت به دارونما نشان نداد.

در نوجوانان به شدت چاق (BMI ≥ 35) جراحی کاهش وزن یا جراحی باریاتریک بهبود چشمگیری در کنترل قند خون ایجاد کرد، به طوری که میانگین HbA1c از 6.8٪ به 5.5٪ کاهش یافت، در حالی که در مقام مقایسه در گروه زیر درمان دارویی میزان HbA1c بیماران از 6.4٪ به 7.8٪ افزایش یافت. جراحی همچنین نشانگرهای خطر بیماری‌های کلیوی و قلبی-عروقی را بهبود بخشید.

-داده‌های حاصل از مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهد که بیش از نیمی از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که در مراحل اولیه بیماری هستند، در طول سه سال پس از تشخیص به انسولین نیاز پیدا می‌کنند.

شکاف‌های فعلی و مسیرهای آینده

پژوهشگران این بررسی هشدار می‌دهند که هنوز بسیاری از موارد درباره دیابت نوع ۲ زودرس نامشخص است:

• پیامدهای درازمدت داروهای جدیدتر در جمعیت‌ بیماران کم‌سن به خوبی بررسی نشده است.
• زمان‌بندی بهینه برای تشدید درمان (مثلاً چه زمانی باید «فراتر از متفورمین» رفت) هنوز نامشخص است.
• بسیاری از رده‌های دارویی جدیدتر (مهارکننده‌های SGLT2، مهارکننده‌های DPP-4 و سایر داروهای جدید) هنوز برای استفاده در کودکان تأیید نشده‌اند و استفاده از آنها را در دنیای واقعی محدود است.

نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی و قومیتی ممکن است بر پیشرفت بیماری تأثیر بگذارند. این پژوهشگران خاطر نشان می‌کنند که بیماران در مناطق محروم ممکن است دوره‌های بیماری تهاجمی‌تری داشته باشند.

این پژوهشگران می‌گویند از آنجایی که میزان بروز دیابت نوع 2 زودرس در سطح جهانی همچنان رو به افزایش است، کارآزمایی‌های بالینی قوی‌تر در جمعیت جوانان و بزرگسالان جوان ضروری است - نه تنها برای شناسایی درمان‌های ایمن‌تر و مؤثرتر، بلکه برای جلوگیری از بار پایین‌دستی بیماری‌های قلبی- عروقی.

منبع خبر: https://brieflands.com/articles/ijem-135004