یک بررسی جدید عوامل شکلدهنده بهزیستی اجتماعی در دختران نوجوان ایرانی را برجسته میکند
یک بررسی جدید درباره بهزیستی اجتماعی دختران نوجوان در ایران نشان میدهد که تنها بخش کوچکی از آنها میزانهای بالایی از این جنبه حیاتی سلامت را تجربه میکنند و عواملی مانند عملکرد تحصیلی، پیشینه خانوادگی و فعالیت بدنی نقش مهمی در آن دارند.
به گزارش واحد علم خوان دانشگاه علوم پزشکی تهران، بهزیستی اجتماعی به معنای ایجاد و حفظ روابط سالم و داشتن تعاملات معنادار و اصیل با دیگران است و دارای ابعاد جسمی، ذهنی و اجتماعی است و باید به عنوان یک جزء اساسی در مدلهای سلامت گنجانده شود.
پژوهشگران دانشگاههای علوم پزشکی تهران ۱۱۴۶ دختر دانشآموز ۱۲ تا ۱۸ ساله را در یک مطالعه مقطعی که در سال ۲۰۲۳ در مدارس دولتی تهران انجام شد، بررسی کردند. این پژوهشگران با استفاده از یک پرسشنامه معتبر تهیه شده بوسیله جامعهشناس کوری کیز Corey Keyes)) ، پنج بُعد بهزیستی اجتماعی را ارزیابی کردند: ادغام، مشارکت، انسجام، پذیرش و شکوفایی اجتماعی. یافتههای این بررسی که در ژورنال BMC Public Health منتشر شده است، نشان میدهد که ۱۸.۳ درصد از شرکتکنندگان بهزیستی اجتماعی پایین، ۷۲.۷ درصد بهزیستی اجتماعی متوسط و فقط ۸.۹ درصد بهزیستی اجتماعی بالا داشتند.
نوجوانی دورانی محوری است که در آن ارتباطات اجتماعی و خودپنداره میتوانند تأثیر عمیقی بر سلامت و رفتار در درازمدت داشته باشند.
این مطالعه که از نمونهگیری خوشهای از 20 مدرسه و روشهای آماری دقیق مانند رگرسیون چندگانه استفاده کرده است، توانست پیشبینیکنندههای کلیدی بهزیستی اجتماعی را نشان دهد: دخترانی که معدل بالاتری داشتند، بهزیستی اجتماعی قابل توجهی نشان دادند، به طوری که هر یک نمره افزایش معدل با افزایش بیش از ۲ امتیازی میانگین نمره بهزیستی اجتماعی همراه بود. کسانی که در رشتههای علوم انسانی تحصیل میکردند، در مقایسه با همسالان خود در سایر رشتهها، بهزیستی بالاتری را گزارش کردند ورزش روزانه یک عامل مثبت قوی بود و نمرات را بیش از ۹ امتیاز افزایش داد.
پویایی خانواده نیز اهمیت داشت. دختران مادرانی که مدرک لیسانس داشتند، از بهزیستی اجتماعی بالاتری برخوردار بودند. اما دخترانی که مادران شاغل داشتند - به خصوص اگر مادر فقط دیپلم داشت - نمرات پایینتری داشتند. مشکلات سلامتی، مانند مشکلات قلبی عروقی یا آلرژی، با کاهش میزان بهزیستی اجتماعی همرهی داشت.
به طور شگفتآوری، وضعیت اجتماعی-اقتصادی رابطه معکوسی را با بهزیستی اجتماعی نشان داد: دخترانی که از مناطق توسعهیافتهتر اجتماعی- اقتصادی تهران بودند، به طور متوسط نمرات کمتری نسبت به دختران مناطق کمتر توسعهیافته کسب کردند. یک توضیح احتمالی این است که سطوح اجتماعی-اقتصادی بالاتر ممکن است انتظارات را افزایش دهد و انتظارات برآورده نشده میتواند تأثیر منفی بر بهزیستی اجتماعی داشته باشد. بهزیستی اجتماعی همچنین با پیشرفت سطح تحصیلی بهبود مییافت که نشان میدهد بلوغ یا تجربیات مدرسه ممکن است در این زمینه سودمند باشند.
به گفته این پژوهشگران، این مطالعه میزان کاهشیافته بهزیستی اجتماعی را در دختران نوجوان در جامعه و ضرورت اقدام در این زمینه را برجسته میکند. آنها میافزایند که این مطالعه شواهد محدودی در مورد پیشبینیکنندههای سلامت روان در نوجوانان ارائه داده است. بنابراین، یک مطالعه تحقیقاتی کمی دیگر برای شناسایی سایر عوامل ناشناخته ضروری به نظر میرسد
این پژوهشگران مینویسند: «اگرچه ماهیت مقطعی این مطالعه امکان نتیجهگیری علّی را فراهم نمیکند، اما شناسایی نوجوانان با نمرات بهزیستی اجتماعی پایینتر و ارائه مشاوره یا اقدامات حمایتی مبتنی بر مدرسه ممکن است منجر به بهبود نتایج بهزیستی اجتماعی شود.»
ارسال نظر